بتانکورت مدت 6 سال در اسارت گروه فارک به سر برد و باارزشترین گروگان این گروه محسوب میشد. علاوه بر بتانکورت 3 تبعه آمریکایی و چند تبعه کلمبیا که از نیروهای پلیس و ارتش این کشور بودند نیز در این عملیات نجات یافتند. این اتفاق تا چند روز در صدر اخبار رسانههای جهان قرار داشت زیرا جزئیات جالب توجهی داشت و در نتیجه یک برنامهریزی طولانی مدت و حسابشده به نتیجه رسیدهبود.
اما نکته دیگری که این رویداد را در کانون توجه جهان قرار داد، ضعف روبهرشد گروه فارک بود که در نتیجه این عملیات به رخ کشیدهشد. این عملیات و چند رویداد دیگر که در یک سال گذشته اتفاق افتاده است نشان میدهد که گروه چریکی فارک بعد از نزدیک به نیم قرن فعالیت اکنون دیگر به پایان عمر خود نزدیک میشود.
گروگانگیری همواره یکی از روشهای گروههای معارض برای رسیدن به اهدافشان بوده است. گروههایی که با بهرهگیری از قدرت نظامی و توسل به روشهای غیرانسانی و تروریستی سعی میکنند دولتها را به تن دادن به خواستههایشان وادار کنند. این گروههای را اغلب میتوان در کشورهایی که از لحاظ سیاسی و اقتصادی نظامی بیثبات هستند، یافت. گروههای شبهنظامی تروریستی در سراسر جهان به خوبی دریافتهاند که گروگانگیری یکی از راههایی است که به وسیله آن به خوبی میتوان دولتها را تحت فشار قرار داده و باجخواهی کرد.
از این منظر، کلمبیا هم از این قاعده مستثنی نیست. گروه تحقیق هفتهنامه معتبر «اکونومیست» اخیرا آماری را درخصوص فعالیتهای گروگانگیری در سراسر جهان منتشر کرده است. در این آمار 13 کشور جهان بهعنوان کشورهایی که بیشترین اقدام به گروگانگیری در آنها انجام شده است معرفی شدهاند.
ابتدای این فهرست نام کشورهای عراق، نپال و فیلیپین مشاهده میشود و البته کلمبیا هم مقام دهم را بهخود اختصاص داده است. مسلما بیشترین آمار گروگانگیری مربوط به اقدامات شورشیان فارک در این کشور است. در کشوری مانند کلمبیا که به واقع تا چند سال پیش، قبل از آنکه آلفردو اوریبه ریاستجمهوری آن را برعهده بگیرد، کشوری حقیقتا بیقانون بود، گروگانگیری به راحتی انجام میشود.
آلفردو اوریبه اما سیاستی متفاوت را در قبال این گروه در پیش گرفت و شاید بتوان گفت امروز اوریبه نتیجه آن سیاستها را گرفته است. فشارها بر دولت اوریبه برای مقابله با شورشیان فارک زمانی شدت گرفت که این گروه اقدام به ربودن اینگرید بتانکورت و 3تبعه آمریکایی کردند. اوریبه به خاطر این اقدام همواره از سوی دولت آمریکا و فرانسه تحت فشار بود. تا آنجا که نیکلاسارکوزی رئیسجمهوری فرانسه آزادی بتانکورت را یکی از اولویتهای شخص خود اعلام کرد و از اوریبه خواست تا مذاکره با شورشیان را برای آزادی بتانکورت آغاز کند.
اوریبه اما هرگز زیر بار این فشارها تن به مذاکره با گروهی که دولتش به هیچ وجه آن را به رسمیت نمیشناسد نداد و حتی از لحاظ سیاسی بهای سرسختی خود را نیز پرداخت کرد و البته امروز که بتانکورت آزاد شده است را شاید بتوان روز پیروزی اوریبه دانست. آلفردو اوریبه امروز بهعنوان یک قهرمان معرفی میشود. اوریبه توانست با این پیروزی بار دیگر محبوبیت سیاسی خود را به دست آورد. آزادی بتانکورت روز شکست و تضعیف فارک و حامیانش در آمریکای جنوبی بود که امیدوار بودند از گروگانها بهعنوان حربهای برای تضعیف دولت اوریبه استفاده کنند. پیروزی امروز اوریبه و تضعیف و اضمحلال گروه فارک البته روندی بود که از چند ماه پیش آغاز شده بود و به جرات میتوان گفت که این پیروزی بر پایه موفقیتهای اخیر دولت اوریبه در نفوذ اطلاعاتی به درون ساختار این گروه و منزوی کردن رهبران آن از یکدیگر بنا شده است.
چراکه اگر این اقدامات زمینهساز انجام نمیشد باردیگر خاطره تلاش دولت کلمبیا برای آزادسازی گروگانها در سال 2003 قابل تکرار بود که در آن 10 گروگان به دست شورشیان به قتل رسیدند. اما اینبار اطلاعات به دست آمده از یکی از گروگانها که سال گذشته از اسارت شورشیان فارک گریخته بود در مورد مکان کمپهای شورشیان و محل نگهداری گروگانها، فرصتی طلایی برای اوریبه فراهم آورد و دقیقا پس از به دست آوردن همین اطلاعات بود که ارتش کلمبیا چندین عملیات موفقیت آمیز علیه شورشیان فارک به اجرا گذاشت. در ماه مارس سالجاری ارتش کلمبیا کمپهای شورشیان فارک را که در مرزهای اکوادور واقع شده بود، بمباران کرد و در این بمباران، رائول رییز، یکی از اعضای ارشد گروه فارک کشته شد.
این اقدام کلمبیا البته دولت اکوادور را خشمگین کرد. اما ارتش کلمبیا توانست اطلاعات بسیار ارزشمندی را از کامپیوتر رائول رییز به دست آورد. چند روز پس از این عملیات یکی دیگر از اعضای ارشد فارک به دست محافظ خود کشته شد. اما در این میان شانس نیز همراه دولت کلمبیا بود. چراکه مدتی پس از این اتفاقات، مانوئل مارولاندا، بنیانگذار فارک و رهبر بلامنازع این گروه در اثر حمله قلبی درگذشت. در نتیجه این اتفاقات و با توجه به ضعف رهبری در گروه فارک، دولت اوریبه به درستی عملیات نجات گروگانها را آغاز کرد. اوریبه از مذاکره با سران فارک سرباز زد چراکه مذاکره با گروهی که در مسیر تضعیف و اضمحلال قرار گرفته است تنها میتواند آنها را به موضع قدرت بازگرداند.
شورشیان فارک البته هنوز صدها گروگان در اسارت خود دارند که از جمله آنها یک مقام ارتش کلمبیا، برخی افسران پلیس این کشور و چند سیاستمدار هستند. فارک پیش از آزادی بتانکورت پیشنهاد کرده بود تا 60 گروگان خود را در قبال شورشیانی که توسط ارتش ونزوئلا دستگیر شده بودند معاوضه کند. اما ایمیلهایی که در کامپیوتر رائول رییز پیدا شد نشان داد که هدف واقعی آنها از این پیشنهاد تضعیف دولت آلفردو اوریبه از لحاظ سیاسی و به رسمیت شناخته شدن از لحاظ بینالمللی بوده است. آنها از اوریبه خواسته بودند تا نخست منطقه را از کنترل نظامی ارتش بیرون آورد تا زمینه برای آغاز مذاکرات معاوضه گروگانها مهیا شود. اما اوریبه کاملا با این کار مخالف بود. اوریبه به خوبی به یاد داشت که در خلال گفتوگوهای صلح گذشته فارک از همین ترفند برای بازسازی خود و به خدمت گرفتن نیروهای جدید استفاده کرد.
اگر چه فارک کماکان چند صد گروگان دیگر در اسارت خود دارد اما با شکست اخیر و مانور تبلیغاتی که تمامی رسانههای جهان دربارهاش دادند آنقدر ضعیف شده است که نخواهد توانست به میدان چانهزنی با دولت کلمبیا بازگردد. علاوه بر آن با آزادی بتانکورت، فارک دیگر پیشنهاد دندانگیری برای وارد شدن به مذاکرات ندارد و بهنظر میرسد این گروه شبه نظامی تروریستی از شکستهای اخیرش آنقدر زخم خورده و ناتوان شده باشد که فروپاشی آن چندان نیز دور ذهن نباشد.